EEN BIJZONDER WEEKEND: CARNAVAL-NIEUWE MAAN-CHINEES NIEUWJAAR

Het is weer gekkenhuis in het normaal zo rustige dorp Prinsenbeek! Overal hangt de vlag buiten, mensen lopen verkleed rond, drukte in de cafés…

Carnaval, je houdt ervan of je houdt er niet van. Tegenwoordig is de oorsprong en de essentie van Carnaval ver te zoeken. Het is eigenlijk een katholiek feest, verbonden met Pasen, maar net zoals de meeste katholieke feesten kent ook Carnaval een heidense oorsprong.

Viering Carnaval

Carnaval kent geen vaste datum zoals Kerstmis. Carnaval is gelinkt aan eerste Paasdag. En Paaszondag valt altijd op de eerste zondag na de eerste Volle maan van de Lente-equinox. De vastentijd begint 40 dagen voor de eerste Paasdag, waarbij zondagen niet meetellen. De eerste Carnavalsdag valt dan dus zeven weken voor eerste Paasdag.

Carnaval begint officieel op zondag, en wordt van oudsher gevierd op zondag, maandag en dinsdag. Waarbij woensdag een belangrijke rol heeft: De start van de veertigdaagse vastentijd. Een periode ter voorbereiding op het Paasfeest. Carnaval werd daardoor gezien als de laatste mogelijkheid om zich nog te buiten te gaan voordat de vastentijd begon.

Maar doen we dit eigenlijk nog wel? En dan bedoel ik niet het uitbundig feesten, dat wordt volop gedaan. Ik heb het over de vastentijd.

Carnavalsseizoen

Het Carnavalsseizoen start op 11 november om precies 11:11. Dan wordt de Prins bekend gemaakt. Naast de prins en zijn hofdames is er ook een Raad van Elf. Het getal 11 speelt dus een belangrijke rol in het carnavalsgebeuren. Het getal 11 wordt beschouwd als het getal van dwazen en gekken.

Geschiedenis

Carnaval is ook beschreven en terug te vinden in de geschiedenis als omkeringsritueel: maatschappelijke rollen werden omgedraaid en normen over gewenst gedrag werden opgeschort.

Maar ook het dragen van maskers zou oorspronkelijk verband hebben gehouden met verering van overleden voorouders. Door zich voor te doen als een overleden voorouder, hoopte men de geest van die voorouder gunstig te stemmen.

Het woord Carnaval zou afkomstig zijn van “Carne vale” of te wel: “vaarwel vlees”. Dat heeft weer te maken met de vastenperiode. Maar in andere verklaringen wordt dit weer ontkent. Al met al zijn er verschillende verhalen terug te vinden over de oorsprong van de hedendaagse rituelen en gebruiken tijdens carnaval. Het is maar net waar je in gelooft en hoe je het leest.

Heidens Lentefeest

Van oorsprong is Carnaval een Lentefeest. Het viert de komst van de Lente, van nieuw leven, van groei en bloei. Dit werd groots gevierd. Er werd flink gedanst om de aarde wakker te schudden, veel lawaai gemaakt om kwade geesten te weren, enorm veel gegeten en gedronken voor de hoop op een goede oogst. Een echt volksfeest, samen en met elkaar, zoals het Keltische jaarfeest Imbolc.

Tradities

Het huidige Carnaval kent vele gewoontes en tradities, zoals het kiezen van de prins, de hofdames, de dansmarietjes, de kerkdienst, de optochten, het vasten, de uitbundige feesten, etc. Dorpen en steden veranderen van naam. Prinsenbeek heet bijvoorbeeld Boemeldonck, Breda Kielegat, Den Bosch Oeteldonck en Bergen op Zoom Krabbegat. In omstreken zijn deze namen bekend, als buitenstaander kan het wat verwarrend zijn.

Ieder jaar heeft een thema/motto. Meestal een passende uitspraak in het plaatselijke dialect. In de optocht kunnen mensen zich volgens dit motto kleden en bouwen. Heel het jaar wordt hieraan gewerkt. En ieder dorp/stad heeft zijn eigen Prins Carnaval.

Of je nu van carnaval houdt of niet, de optochten zijn de moeite waard om te zien.