Gewoontes: Zinvol of belemmerend?

Er wordt heel wat geschreven en gezegd over gewoontes. Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 40% van je dagelijks leven wordt gevormd door gewoontes. Maar wat zijn gewoontes eigenlijk?

Een gewoonte is een handeling of een manier van doen die men gewend is uit te voeren. Men doet dus iets op de automatische piloot, er hoeft niet meer over nagedacht te worden. Zoals bijvoorbeeld tandenpoetsen. Je doet dat zonder erbij na te denken. Het kost je geen energie, geen moeite. Prima toch? Of niet….?

Beide….je hebt namelijk gewoontes die voor je werken en gewoontes die niet voor je werken. Gewoontes kunnen positief voor je werken, maar ook negatief aanwezig zijn. Gewoontes vormen zich vaak per ongeluk . Je bent je er dan niet bewust van. En dan kan het zijn dat die gewoontes energie kosten of je beperken in vooruit komen. Een beslissing nemen is vaak moeilijk en kost de nodige inspanning. Een gewoonte daarentegen zet gedrag op automatische piloot, daar komt geen besluitvorming aan te pas.

Een gewoonte is bijvoorbeeld je wekker om 7 uur zetten. Deze beslissing heb je een keer genomen en is een gewoonte geworden. Je beslist namelijk niet elke avond hoe laat je je wekker zet, nee je drukt hem gewoon aan.

Een groot deel van een menselijk leven bestaat uit gewoontes en veel terugkerende handelingen. Sommigen gewoontes worden patronen en overtuigingen. Het zet zich in je vast. Deze gewoontes geven je geen ruimte om nieuwe dingen te ervaren, stappen te zetten en een andere richting te kiezen.

Andere gewoontes heb je nodig. Handelingen waar je niet bij na hoeft te denken. Die geven je juist de ruimte om te kunnen focussen op andere belangrijke zaken.

Dus je kunt dus niet zeggen: een gewoonte, handeling zonder focus, een handeling op de automatische piloot is niet goed. Nee, sommige gewoontes zijn juist zeer nuttig. Gewoontes zijn heel persoonlijk. Wat voor de een werkt, kan voor een ander totaal niet werken. Je kunt niet alles wat je doet iedere keer kritisch bekijken. Iedere keer een keuze maken, beslissing nemen. Dat kost enorm veel energie. Het enige wat je hoeft te doen is bewust zijn van je gewoontes.: Welke zijn goed voor je en welke niet meer.

Het is dus goed om regelmatig even stil te staan en naar je gewoontes te kijken. Denk na over de rol die ze innemen in je leven. Vanuit welke keuze zijn ze ontstaan? Past deze gewoonte nog in je leven? Is het fijn om deze gewoonte te hebben zodat je energie aan andere zaken kunt besteden? Of is deze gewoonte tegenstrijdig met je aard, is het onrealistisch om deze aan te houden?

Schiet niet meteen in paniek als je bewust bent geworden van je gewoontes. Het is goed om bepaalde gewoontes te hebben: ze zijn nodig om ruimte en energie te creëren voor andere zaken. Een automatisch piloot is prima, zolang je je maar bewust bent van het gebruik. Vraag jezelf af waarom iets een gewoonte is geworden en maak een keuze: de gewoonte past nog prima bij je of het is tijd om deze gewoonte lost te laten en ruimte te maken voor een nieuwe gewoonte.

Het aanleren en/of afleren van gewoontes is niet altijd gemakkelijk, het kost tijd en volharding om nieuwe handelingen gewoonten te laten worden en/of bepaalde patronen te doorbreken. In het begin kost het veel energie, later als het een gewoonte is geworden kost het je geen aandacht meer en kan je je aandacht richten op andere dingen.

Nu denk je waarschijnlijk…is dit niet in strijd met Mindfulness? Nee. Weet dat je bepaalde gewoontes nodig hebt. Zoals tandenpoetsen, sleutels wegleggen op een vast plek, vroeg opstaan, noem maar op…

Wat een goede gewoonte is, bepaal je natuurlijk helemaal zelf. Als je eerlijk bent, weet je zelf heus wel wat goed of slecht voor je is. Je weet waar je door gestimuleerd wordt en waar je door afgeremd wordt. Je weet wat je op termijn plezier geeft en wat je op termijn stress oplevert.

Een gewoonte kent de kracht van herhaling. Zowel de goede als slechte gewoontes beginnen met één handeling, een kleine stap. Deze eerste stap, wordt een tweede, derde en verder. En plots heb je een gewoonte. De ene persoon heeft maar drie stappen nodig, de ander misschien wel dertig. Dus iedere kleine stap die je doet is belangrijk, is een begin en een start van een gewoonte.

Wil je bepaalde gewoontes veranderen? Begin er met één. Probeer niet verschillende gewoontes in een keer te veranderen. Kijk naar je eigen gewoontes en vergelijk ze niet met die van anderen. Wat goed voor jou is , wil niet zeggen dat dat ook goed voor een ander is. En ook andersom: wat goed voor een ander is, wil niet zeggen dat dat goed is voor jou.

♥ Liefs Ellen